ο κος Παπανδρέου στην ομιλία του στη ΔΕΘ ήταν αποτελεσματικός, αν όχι εξαιρετικός
Όχι ρήτορας, αφού δεν υπήρξε ποτέ, ούτε εκφραστής κάποιας νέας ή σπουδαίας υψηλής πολιτικής θεωρίας
ήταν κατανοητός, άμεσος, συγκεκριμένος, και αιχμηρός. Και αυτά που είπε ήταν ουσιαστικά, και εφικτά. Και ήταν πολιτικός, όχι «λογιστικός»
όμως δεν είναι αυτά τα στοιχεία που έκριναν την επιτυχία της ομιλίας του, ούτε ήταν αποτέλεσμα έργου λίγων ημερών
α. αξιοποίηση των «media cycles»
κατ αρχάς το ΠΑΣΟΚ έχει -τις τελευταίες δύο εβδομάδες περίπου- αξιοποιήσει με πολύ καλό τρόπο τους «κύκλους ενημέρωσης» (news cycles[1]) προς όφελος του. Συνέβαλε, ως όφειλε, στην ανάδειξη των σκανδάλων, στην κατάλληλη περίοδο (την εβδομάδα πριν την ομιλία του κου Καραμανλή) και σε διάφορα μέτωπα (Κοινοβούλιο, ΜΜΕ, κ.λπ.)
ταυτόχρονα ανέβασε τις προσδοκίες σε ότι αφορά το περιεχόμενο της ομιλίας του κου Παπανδρέου, αναλαμβάνοντας ρίσκο, αλλά και δημιουργώντας την αίσθηση ότι μπορεί και να υπάρχει «άλλη πρόταση»
το ζοφερό περιβάλλον, η εσωτερική αμφισβήτηση του Καραμανλή (και η συνεπαγόμενη αρχή της ενεργοποίησης των εσωτερικών ομάδων), η παθητική στάση του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, ειδικά στη συνέντευξη, και η -συνηθισμένη πλέον- μετάθεση ευθυνών, βοήθησαν αναμφίβολα να αποκτήσει μία ιδιαίτερη αξία η επερχόμενη ομιλία του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ στη ΔΕΘ
μέχρι αυτό το σημείο, τα πράγματα είναι, λίγο ή πολύ, καθαρά: Ξέρουμε ότι ο κόσμος συντονίστηκε για να παρακολουθήσει όσα είχε να πει ο κος Παπανδρέου
β. η ανάδειξη της αξιοπιστίας του ΓΑΠ
το δεύτερο σημαντικό συστατικό είναι η αξιοπιστία, σε ότι αφορά τις προθέσεις, που φέρει ο κος Παπανδρέου. Η αξιοπιστία λειτούργησε ως υπόρρητος μοχλός που μας έκανε να τον ακούσουμε με λιγοτερες άμυνες, δίκαιες ή άδικες, για δίκαιους ή άδικους
στον Παπανδρέου πάντα αναγνωρίζαμε καλή πρόθεση, αλλά τον τελευταίο χρόνο επιδεικνύει αποφασιστικότητα, επιμονή και διάθεση αντιπαράθεσης
η σταθερή του στάση απέναντι στη διαπλοκή και τα ΜΜΕ, η αποπομπή του κου Σημίτη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, και η άρνηση του να συμβάλλει σε οποιαδήποτε κάλυψη για το σκάνδαλο της Ζημενς, είναι μερικά από τα παραδείγματα που υπογραμμίζουν τη θέληση του
γ. προτάσεις από εξαντλητικό διάλογο
ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν θα ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικός αν στηριζόταν απλά στις προσδοκίες και στην αξιοπιστία του
έπρεπε να προτείνει ουσιαστικές και κατανοητές προτάσεις για υπαρκτά και σημαντικά προβλήματα και προκλήσεις, και σε αυτό συνέβαλλε τα μέγιστα η ίδια η φύση του ΠΑΣΟΚ, που θέλει τα στελέχη και τους φίλους να συζητούν αδιάκοπα, για τα πάντα, με ιδιαίτερη έμφαση στις λύσεις
ο ΓΑΠ αναγνώρισε αυτή τη δεύτερη φύση του ΠΑΣΟΚ, το άνοιξε σε νέους ανθρώπους, στήριξε πολλές πρωτοβουλίες διαλόγου και συμμετοχής, και ειδικά τους τελευταίους 18 περίπου μήνες επέμεινε στη συζήτηση, σε όλα τα επίπεδα, για το πρόγραμμα, για τις θέσεις και για τις αξιες που θα πρέπει να διέπουν την Κυβέρνηση του
στη ΔΕΘ παρουσίασε κάτι πολύ περισσότερο από κάποιο «πρόγραμμα» που γράφτηκε από κάποιους τεχνοκράτες[2] και λουστραρίστηκε από επικοινωνιολόγους
στηρίχθηκε στο απόσταγμα μίας πολύμηνης και δύσκολης διαδικασίας στην οποία συμμετείχαν, περισσότερο ή λιγότερο, δεκάδες χιλιάδες φίλοι, μέλη και στελέχη του ΠΑΣΟΚ
δ. ότι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο … αποδεκτό
τέλος, ο κος Παπανδρέου παρουσιάστηκε στη ΔΕΘ έτοιμος να ηγηθεί μίας νέας κυβέρνησης για τη χώρα, χωρίς -αντίθετα από τον κο Καραμανλή- να έχει να αντιμετωπίσει εσωτερικές και παράπλευρες τριβές και γρίνιες
κι αυτό το κέρδισε χάρη στην επονομαζόμενη τάση «εσωστρέφειας» και τις «υπερβολικά πολλές διαδικασίες» όπως τις χαρακτήρισαν χαριτολογώντας κάποιοι πολιτικοί της Νέας Δημοκρατίας
στη διάρκεια αυτής της πολύμηνης, και πάντα υποβόσκουσας, λειτουργίας ο κος Παπανδρέου αμφισβητήθηκε από κορυφαία στελέχη, δημόσια ή όχι, συγκρούστηκε, συμμάχησε, συμφώνησε, και ίδρωσε για να κερδίσει την απόλυτη -τελικά- νομιμοποίηση: αυτή που δίνει η άμεση εκλογή από τη βάση του κόμματος
ο ΓΑΠ επιμένει, ο Καραμανλής υπομένει
την ώρα που βλέπουμε τον κο Πρωθυπουργό να υπομένει, με μία σχεδόν χριστιανική στωικότητα, όσα αισθάνεται ότι του συμβαίνουν, εμφανίζεται ο κος Παπανδρέου να κερδίζει ολοένα έδαφος
αυτό έχει αρχίσει να φαίνεται στις δημοσκοπήσεις, στις οποίες έχει αυξηθεί η «καταλληλότητα» του μέχρι κι 7% σε σχέση με τρεις μήνες πριν. Φάνηκε και στην ομιλία του στη ΔΕΘ
η άνοδος δεν είναι όμως τυχαία, αφού, αντίθετα από τον κο Καραμανλή, πιστεύει, και δείχνει στην πράξη, ότι εμείς οι ίδιοι ορίζουμε σημαντικό μέρος του μέλλοντος μας, κι ότι είναι ζήτημα επιλογών, και ζήτημα εργασίας
ο κος Παπανδρέου ξέρει πλέον ότι ο πολιτικός αντίπαλος δεν είναι ο κος Καραμανλής ή η Νέα Δημοκρατία. Είναι η ίδια η απαξίωση της πολιτικής, της επιλογής, και προσπάθειας
δεν είναι τυχαίο που η προτελευταία του πρόταση ήταν «Πρέπει να πιστέψουμε ότι το μέλλον μας το κρατάμε στα χέρια μας»
——
[1]: με την έννοια του timing που θα φέρει το βέλτιστο αποτέλεσμα
[2]: όπως είναι λόγου χάρη το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο -εν πολλοίς- γράφτηκε από το γραφείο του κου Σουφλιά
Στεφανος Ν. Παπανωτας 